przez pół
  • w lato, czyli w wakacje
    23.05.2005
    23.05.2005
    Czy można powiedzieć, że zrobi się coś w lato albo w wakacje? Pierwsze wyrażenie odbieram jako niepoprawne, drugie natomiast mnie nie razi. Czy słusznie?
  • co prawda
    8.05.2015
    8.05.2015
    Czy mogą mi państwo wyjaśnić, dlaczego przed co prawda nie stawia się przecinka? Przed co przeważnie się stawia, jaka jest więc różnica? Mam też konkretny przykład: „Mogłem, co prawda zatroszczyć się o niego, tak jak troszczyłem się przez ostatnie pół roku o Viktorię”. Tutaj definitywnie przecinek jest zbędny, nie potrafię jednak wyjaśnić znajomej, dlaczego tego przecinka w tym miejscu nie należy stawiać.
  • Historia grafemów złożonych

    22.03.2023
    22.03.2023

    Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.

  • Bógwico
    19.12.2015
    19.12.2015
    Czy wyraz bógwico można odmieniać jak zaimek co?
  • Instytut Architektury Tekstyliów
    1.12.2014
    1.12.2014
    Intryguje mnie nazwa Instytut Architektury Tekstyliów. Korpusy milczą. Notuje ten twór Encyklopedia PWN, jednak PŁ wydaje się nie tylko prekursorem, ale i samotnym okrętem w tej dziedzinie. Dyrektor instytutu tłumaczy się: „Wprowadzone przez prof. Janusza Szoslanda pojęcie «architektury tekstyliów» zwraca uwagę na to, że składa się ona z bardzo konkretnych detali architektonicznych” (hm, maswerków?). Czy UJ podaruje nam Instytut Poezji Kwantowej? Architekturo Ekspertów, pocieszcie.
  • jutrować, jutrowanie

    10.05.2024
    10.05.2024

    Szanowni Państwo, spotkałam się ostatnio ze słowem „jutrowanie”. Było użyte pół żartem pół serio w kontekście odkładania zadań na kolejne dni. Zastanawiam się, czy to słowo wchodzi już do języka polskiego? Brzmi co najmniej dziwnie.

    Pozdrawiam

  • lustro weneckie raz jeszcze
    29.10.2007
    29.10.2007
    Kilka dni temu w odpowiedzi na pytanie czytelniczki jeden z językoznawców poradni doradzał używanie określenia lustro weneckie zamiast fenickie. Tymczasem wg elektronicznego Słownika poprawnej polszczyzny PWN z 2004 roku lustro weneckie to XVIII-wieczne ozdobne lustro, a więc zupełnie co innego niż lustro, które z jednej strony jest oknem – a najprawdopodobniej takie miała na myśli autorka pytania. Również Wikipedia rozróżnia te dwa terminy.
  • Od roku 1963 roku mieliśmy pisać Krakowianin, Poznaniak, Warszawiak
    17.01.2012
    17.01.2012
    Nazwy mieszkańców miast piszemy małą, a państw wielką literą, choć jedne i drugie pochodzą od własnych nazw. Rozróżnienie – jedyny argument, jaki potrafię wymyślić – meksykanina od Meksykanina jest mniej potrzebne niż zróżnicowanie Meksyku i Meksyku; mimo to nikt nie każe nam małą literą pisać nazw miast. Za to teraz pekińczyk myli się z pekińczykiem. Jest to chyba jedno z najbardziej niezrozumiałych rozstrzygnięć ortograficznych. Jak i dlaczego doszło do takiej sytuacji?
  • pauza na końcu urwanej kwestii dialogowej
    4.12.2015
    4.12.2015
    Czy w dialogu powieściowym dopuszczalne jest stosowanie znaku pauzy na końcu urwanej kwestii (jako jedynego znaku interpunkcyjnego)? Chodzi o sytuację, gdy jedna osoba przerywa drugiej. Utwór jest tłumaczony; w oryginale angielskim stosowany jest zarówno wielokropek (gdy postać zawiesza głos), jak i myślnik (gdy wypowiedź zostaje gwałtownie przerwana). Wydaje mi się, że zasada nr 393 SO PWN dopuszcza takie użycie („…wielokropek może być zastępowany przez […] myślnik”).
  • Rampersy jak pampersy
    11.12.2015
    11.12.2015
    Witam serdecznie,
    Czy poniższą odmianę przez przypadki mogę uznać za prawidłową?
    przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga
    mianownik rampers rampersy
    dopełniacz rampersa rampersów
    celownik rampersowi rampersom
    biernik rampers rampersy
    narzędnik rampersem rampersami
    miejscownik rampersie rampersach
    wołacz rampersie rampersy
    Pozdrawiam serdecznie
    Beata Dąbrowska
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego